Gure kirol irakaslea elkarrizketatu dugu Carmen Adarraga sariaz eta kirolaz eta hezkuntzaz hitz egiteko. Irakurri elkarrizketa!

Carmen Adarraga saria jaso berri duzu Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskutik. Zorionak! Zer sentitu duzu?

Sentimendua beti da pozgarria eta positiboa; izan ere, azkenean, sari bat jasotzen duzunean, uste dut beti pozik egoteko modukoa dela. Kasu honetan, niretzat, poztasun bikoitza da, saria eman didaten arrazoiarengatik.

Kirolean bideak irekiz, berdintasunaren aldeko aldaketa sozialak eragiten dituzten pertsonen jarduera eta ibilbidea publikoki aitortzea da sariaren helburua. Zer garrantzi dute horrelako sariek?

Alde batetik, ibilbide baten saria da, ez da unean uneko gertaera baten edo ekintza puntual batekin lotutako saria, urte askotako lanaren saria baizik; eta hori garrantzitsua da. Eta, bestalde, garrantzitsua da baita ere ematen den arrazoiagatik. Emakumeen kirola bultzatzen duten pertsonei ematen zaien saria da, belaunaldi berriak kirola egitera, kirolean lan egitera eta neskak kirolaren arlo guztietan egon gaitezen sustatzera animatzen dituzten pertsonei ematen zaiena.

25 urte daramatzazu kirolaren eta saskibaloiaren munduan. Lehen urte haietatik gaur egunera zerbait aldatu al da emakumeen kirolean? Zer zailtasun izan dituzu urte hauetan guztietan emakume entrenatzaile gisa?

Egia esan, zorioneko pertsona sentitzen naiz zentzu horretan. Entrenatzen hasi nintzenean, maila baxuagoetan hasi nintzen, eta arraroa da maila horietan zailtasunak aurkitzea. Zailtasunak aurkitzen dituzu gora pausoak ematen dituzunean. Kontua da zorionez Kirol Zerbitzutik fitxatu ninduela Euskal Herriko Unibertsitateak, eta bigarren urterako esan zidaten itsu-itsuan egiten zutela apustu nire alde, haurdunaldiak eta erditzeak barne. Eman zidaten konfiantza eta lasaitasun horrek entrenatzaile gisa hazten laguntzen dit.

Taldea haziz zihoan, mailaz igoz, orain gauden tokiraino. Alde horretatik, zailtasun handiak izan nitzakeen, hala nola, nire lana EKINTZAn uztartzea edo Ligaren eskakizunari erantzutea. Baina bi alorretan zortea izan dut, beti errespetatu izan nautelako bai ikastolan eta bai Ligan, eta azken horretan beti emaitza nahiko onak izan ditugunez, ez naute bota behar izan. Horregatik, nire kasuan gauza onak bakarrik esan ditzaket.

Talde baten elkargunea izan zara eta zara urte askoan. Taldearen izaera kolektibo horrek badu islarik egungo gizartean? Eta haurren eta gazteen artean?

Galdera hori nahiko konplikatua da; izan ere, batzuetan, bidegabea iruditzen zait guztiaren erantzuleak gazteak direla esatea. Egia da agian ez dela izaera kolektibo hori gizartean islatzen, baina jabetu behar dugu gaur egun bizi dugun egoeraz, non banakako jarduerek indar asko duten; gauzak zuk bakarrik egitera bideratu da pixka bat, teknologia asko dugu non bakoitza gure pantailan sartuta gauden. Baina egia da, era berean, sentimendu kolektibo hori ez dela erabat galdu, eta une askotan ematen eta ikusten dela, eta uste dut jendeak hori eduki nahi duela.

Nola ikusten duzu saskibaloiaren etorkizuna?

Egia esan, saskibaloiak oso osasun ona du. Bai Euskal Herrian, bai nazio mailan, futbolaren ondoren ziurrenik baldintza onenak dituen kirola da, eta zentzu horretan, egin duen bilakaeran eta egiten diren gauzetan, momentuz, aurretik saskibaloi urte asko ditugula uste dut.

Beste kontu bat da gizonezkoen saskibaloiaren eta emakumezkoen saskibaloiaren artean edo gizonezkoen kirolaren eta emakumezkoen kirolaren artean egon daitezkeen aldeak. Saskibaloiaren kasuan, aldaketarik handiena eta bilakaera emakumeen kirolaren profesionalizazioan egiten saiatzen ari da. Futbolean erdi egin dute, baina uste dut oraindik ez dutela lortu modu erreal batean. Saskibaloian horretan lanean hasi gara, eta uste dut aurten ere elkarrizketa eta urrats garrantzitsuak emango direla pauso hori ematen saiatzeko. Eta hortik aurrera, ba ikusi egin behar noraino iritsi daitekeen.

Eta emakumezkoen saskibaloiaren kasuan?

Bilakaera ikaragarria izan da, eta maila guztietan gainera: baliabide ekonomikoetan, ikusgarritasunean, entrenamenduaren esparru guztietan, bai prestakuntza fisikoan, bai teknika taktikoan, bai bideo-ikasketekin lotutako guztian. Eta horren guztiaren ondorioz, Espainian emakumezkoen saskibaloiaren hazkundea ikusgarria izan da.

EKINTZAn kirol-irakaslea zara. Zergatik da garrantzitsua kirola hezkuntzan?

Hezkuntza-prozesuaren barruan daukagun beste tresna bat da kirola. Batzuetan, eman beharko litzaiokeena baino garrantzi gutxiago ematen zaio, kirolaren bidez gaitasun fisikoak ez ezik, balio garrantzitsu asko ere garatzen direlako nire ustez.

Batzuetan, ikasgelan zailagoa da balio horietako batzuk garatzea, baina hortik kanpo eta kirolaren eta jolasen bidez errazagoa da, ikasgelan ikusten ez diren gauzak ikusten baitira. Eta kasu honetan ere garrantzitsua da adi egotea balio horiek lantzeko, hala nola laguntasunarekiko errespetua, sakrifizio-espiritua, lana, apaltasuna eta beste hamaika balio.

Zeintzuk dira kirolarekin lortu nahi dituzuen helburuak?

Ikasleekin lan egiten dugunean lortu nahi ditugun helburuek 3 puntu garrantzitsu dituzte niretzat. Lehenengo helburua fisikoagoa eta motoreagoa da, mugitzeko trebetasunak lortzen joatea, eta, era berean, jarduten dugun adinaren arabera, gaitasun fisiko horiek garatzen joatea. Bestalde, jarduera fisikoa erregulartasunez egiteko ohitura irakatsi eta sortu nahi dugu. Horrela, jarduera hau egiteak osasuna hobetzeko eta buru-lan guztia hobetzeko duen garrantzia ikustea nahi dugu. Eta, azkenik, balioetan oinarritutako hezkuntza ere landu nahi dugu, jarduera horietan bizitzarako garrantzitsuak diren balioetan lan egiteko aukera ematen baitute: adiskidetasuna, errespetua, gainditzeko espiritua, enpatia…

Eskola-orduez gain, ikasleek eskola-kiroleko jardueretan parte hartzeko aukera dute. Zer onura ditu eskola-kirolak?

Eskola-kirola beste hezkuntza-baliabide bat da, besteak bezain garrantzitsua. Borondatezko jarduera da, baina duen garrantzian gehiago eragingo bagenu, gauza asko lor litezke. Horregatik uste dut baliabide hori gehiago ustia daitekeela.

Ez bakarrik ikuspegi fisikotik edo kiroletik, baizik eta beste ikastetxeekiko konpromisoarekin eta bizikidetzarekin oso lotuta dagoelako. Jarduera horretara eskolaz kanpo ematen duzu izena, baina ez du esan nahi bakoitzak nahi duenean joan daitekeenik. Izena ematen duten guztiek onartu behar dute irailetik ekainera bitartean konpromiso bat dutela: entrenamenduetara eta partidetara joan behar dute.

Azken hilabeteetan, COVID dela eta, eztabaida asko izan dira eskola-kirolaren inguruan: maskararen erabilera, taldeak nahasteko aukerarik ez izatea, eskola-kirola etetea. Zer deritzozu horri guztiari buruz?

Uste dut haurrak eta nerabeak izango direla kaltetuenak. Oso adin garrantzitsuak dira kirola eta jarduera fisikoa egiteko, bizitzarako funtsezko ohiturak sortzen laguntzen baitiete. COVID-ak eta murrizketek kirola egiteko aukerak deuseztatu dituzte, eta, beraz, kasu askotan ohitura horiek ez dira garatuko, eta oso ondorio kaltegarriak izango dituzte. Jakina, erabaki guztiak errespetatzen ditut, baina kirol gehiago egiteko formularen bat bilatu zitekeela uste dut.